Ndaa'aagmishkaa wi nbiish (that water swirls)

Miinwaa ngoding ni…ndabinoojiinshiwmi. Maanda ziibi, gchi-ziibi maanda gii-aawan, maanda be..be… {Evelyn: maanpii maanda} Enh, gchi-ziibi zhiwi gii-aawan wi. Mii dash wi oodi jiigbiig, maanda go…mii go gnabaj go maanda; gii-mgadewaa go wi ziibi. Ndataag…gaa-shkwaa-skoonwiyaang niibing, ndi-taakmiptoomi zhiwi naa. Nga-gweji-bkinaadmi oodi wene ntam oodi mbaneyiinh waa-dgoshing. Ndoo-niiwmi: bezhig maaba kwezenhs, gewii doo-brotherman, genii ndoo-brother –nwiikaane…nwiikaanenaanig. Mii dash oodi maanda aazhgan e-teg zhonda, maanda, mii maa; gegoo go aanwi ngii-waamdaan oodi zaagbiig. Gaa'sh go naa genii mbibaabenziin wi. Maage mtigosh zyaagbiigwenh oodi, ngii-nendam go eta genii. Aa'sh, ndoodminmi; ndi-daakmaadgaami go zhiwi. Gii-gnwiindmaa gego zhiwi – ngoji go four feet gii-kwaa go naa wi…gii… {long pause} Mii wi nihii maanda ziibi bemjiwang zhonda, Mii maa aa'aazhoog ndaptoomi zhiwi, bgizyaang niibing. Mii'sh maa gii-waabndamaanh gegoo zaaggwiindeg oodi nbiishing. Gaa'sh gegoo genii ndi-nend-zii genii; aa'sh ndadminmi you know. Mii'sh wi kina gaa-shkwaa-tkambatoowaang – kina go – mii gii-maajijwang wi nbiish, wi ziibi maa yaawaang. Gwetaag sa naa e-naagmishkaag wi nbiish! Mii'sh gego oodi bi-dgo…bi-niisaakiiwyed na'aa mdimoowenh. Bi-ndanewaan niwi niijaansenhyin you know. Gwetaag…gaa'sh maamdaa wii-dkambatoowaang. Gwetaankamig go naa maanda enaagmishkaag, you know, nbiish, baabgwaadam go. "Nbiish maanpii…gaawii maamdaa wii-dkambatoowaang. Nbiish maanpii ndaa'aagmishkaa," ndi-naanaa sa. "Yaa-aa!" kida sa wa mdimowenh. "Gjiba'weg!" kida. "Wiya zhiwi yaa," kida sa. Mii'sh go gewii zhiwi bi-dgoshing. Endgwen'sh go ji-gii-waamdang wi. Mii sa kina gii-gjiba'weyaang, naa. Gwetaag go naa e-naagmishkaag wi nbiish! Nihii'sh kwa maa gii-dbaajigaazo yaad mshibzhii. Nihii'sh go naa, ngii-zhiingenmignaa'sh iidig zhiwi; e-yaagbane iidig zhiwi. Ngii-zhiingenmignaa'sh maa nji-damnowaang, you know, ngii-konaazhkaagnaa dash. Mii gaa go wiikaa miinwaa zhiwi gnagenh ngii-damno-siimi. Gaa go wiikaa. Mii go zhiwi gii-boontaayaang go wi.

Miinwaa'sh ko gewiinwaa zhiwi gaa-daajig zhiwi gekaanhig gii-noondwaawaan ko giiyenh wiya bkobiigwaashkninid niibaadbik naa. Mii dash go iidig wa. Kojiing go naa niibing naamdabwad – "Gzhaate; kojiing naamdabdaa," kidwag'sh.

Mii'sh ko giiyenh gii-noondwaad ziibiing mdwe-bkobiigwaashkininid. Gegeti go'sh go zhiwi gii-zegwiindmaa zhiwi, naa. Gii-mnidoonaagwod sa go naa. Mii'sh miinwaa… aapji dash go… mshibzhiig go giwi, gaa-bwaanag mshibzhii. Mii miinwaa zhiwi – mii'sh miinwaa…nanda ni'iin naa…nanda ni'iin… Maanda go naa ni…bemaab, bemaab…bemaabkising Evelyn: bemaabkaag. Enh, bemaabkaag zhiwi. Ooshti oodi nihiing nikeyaa gaaming – ooshti oodi nikeyaa – manj ezhi-zhnikaadegwenh wi, ooshto oodi ni'iing nikeyaa... Mii oodi gaa-bi-njibdeg wi shkode, gchi-shkode gwa. Mii niniibaa…eshkwaa-aabtaa-dbikak go naa maanda; bngan go naa. Maanda'sh bemaabkaag oodi, maanda go gidaaki zhiwi. Aapji go zhiwi nihii, naagwod go wi nihii – ge…gegoo zhiwi zhayaamgag, you know. Mii maa gii-bi-booniisemgag wi nihii, shkode. Mshibzhii dash wa. Waaskone maaba mshibzhii, ni'ii, bmibzod niibaadbik. Mmaandaa go gewii wi.

Nbiishing dash mshibzhii, mii yaawid aw – nbiishi-mshibzhii. Gewii'sh wa gidkamik mshibzhii eyaad, zaawzi gewii wa, you know. Aa'aazhoog-sh maaba pizo zhiwi. Gegoo gnimaa gewii zhiwi bi-nji-zhaadig zhiwi, bi-nji-booniidig zhiwi. Maanpii go gidaaki aabtoowiyiinh, gegoo go zhiwi naabkaa; mii zhiwi gii-booniid wa, bi-zhaad zhonda nikeyaa. Oodi'sh bi-njibaa, nihiing – ooshti oodi nikeyaa nihii zaagda. Nihaa gaye ngoding – mii go wa mshibzhii; mii go wi zaag'igaansing; ni'hiing biisiniiskaag – baa-gndamoojgewag giiwenh oodi anishinaabeg e-naagshig. "Baa-gndamoojge-daa, giigoonsag ka-bbaa-ndowaabmaanaanig," kidwag giiyenh, the family (dango-doodeman) go naa. Mii'sh iidig zhiwi endaad iidig wa mshibzhii. Gii-zhiingenmigwaan'sh oodi yaawaad, naa? Mii'sh giiyenh mii oodi…naabwaad oodi, mii giiwenh oodi nde-ndaa'aagmishkaag wi nbiish. "Nashke gsha oodi. Nbiish ndaa'aagmishkaa," kidwag giiyenh. Mii sa gii-gjiboweyaad, naa? Mii giiyenh go gewii shkweyaang wa; bim-naazhkaagwaan. Maanda'sh gete-aazhgan oodi maanda jiigbiig, mii… gaa-baashk…gaa-baashkzikaadmowaad go, mii gewii zhiwi gii-noogshkaad aw. Gaawii geyaabi bimnaakshkaagsiiyaan – ndaa'aagmishkaa-snoo. Mii giiyenh go gaa-bi-naagmishkaag wi nbiish, bmi-naashkaagwad niwi. Getin giiyenh zhebwe maaba Anishinaabe you know. Gaa'sh go aanwi go gii-damnewgosiiyaan aanwi. Mii wi gaa-naajmopa bezhig nihaa mdimowenhs. "Mii gaa-zhiwebziyaang oodi," kida.